σημείωμα για την παρουσίαση της συλλογικότητάς μας

Πριν κανείς διαβάσει ένα κείμενο που του έρχεται ξαφνικά στα χέρια θέλει να γνωρίζει ποιοι είναι οι στόχοι και τα κριτήρια αυτών που το έχουν γράψει. Και επειδή εμείς δεν ζητάμε τυφλή εμπιστοσύνη από κανέναν αλλά προτιμούμε την κριτική διάθεση, την αμφισβήτηση και την καχυποψία απέναντι σε αυτούς που λένε πως τα ξέρουν όλα. Σε αυτούς που διακηρύσσουν αξίες στα λόγια και ζητούν να τους εξουσιοδοτούμε να αποφασίζουν για τις ζωές μας. Που αυτοανακηρύσσονται ως «ειδικοί» και ικανότεροι όλων στο να αποφασίζουν τι θα μαθαίνουμε, τι θα τρώμε, που θα ζούμε, πως θα εργαζόμαστε και πως θα διασκεδάζουμε… Ξεκινάμε την παρουσίαση της συλλογικότητάς μας από την παρακάτω παραδοχή:

Όσο ικανός και τίμιος να είναι ένας φορέας, μια παράταξη, μια κυβέρνηση, ένας πλανητάρχης, δε δικαιούται να διαχειρίζεται την κοινωνία που εμείς απαρτίζουμε ερήμην μας. Και επειδή τα παραδείγματα από κάθε σημείο του πλανήτη μέχρι το μικρόκοσμο της πόλης μας δείχνουν πως η συγκέντρωση οικονομικής και πολιτικής εξουσίας σε άτομα ή ομάδες έχει οδηγήσει την κοινωνία σε τραγικά αδιέξοδα, ήρθε η ώρα να προτάξουμε κάποιες νέες μορφές οργάνωσης, κάποιες νέες μορφές αντίστασης στη σημερινή κατάσταση.

Με αφετηρία τα παραπάνω, μερικοί κάτοικοι της περιοχής (φοιτητές, άνεργοι, εργαζόμενοι), πήραμε την πρωτοβουλία στις αρχές του Ιουνίου 2005, στην πλατεία Καραϊσκάκη της Τερψιθέας, να ξεκινήσουμε μια ανοιχτή διαδικασία διαλόγου πάνω στα μικρά και μεγάλα ζητήματα της επικαιρότητας και όχι μόνο, της πόλης και της κοινωνίας, με στόχο να δώσουμε άμεσα κάποιες άλλες εξηγήσεις σε αυτά που βλέπουμε γύρω μας και θέλουμε να καταγγείλουμε. Η προσπάθεια αυτή δεν έγινε για να μείνει μεταξύ μας, αλλά αποφασίσαμε πως έφτασε η ώρα να ορθώσουμε ένα τοίχο αντίστασης, που μόνο με συλλογική προσπάθεια μπορεί να οικοδομηθεί, να προτάξουμε τα δικά μας οράματα σε μια κοινωνία που κάποιοι θέλουν να την εγκλωβίζουν σε μονόδρομους και αδιέξοδα, που της ζητούν να υποτάσσεται σε ατομικά, επιχειρηματικά, εθνικά και άλλα συμφέροντα, να αποδέχεται τα πάντα χωρίς να διεκδικεί το παραμικρό.

Οι κάτοικοι μιας πόλης, πιστεύουμε, ακόμη, πως έχουν πολλά περισσότερα κοινά από το ότι μένουν απλά στην ίδια γειτονιά. Η σύγχρονη πόλη, μαζί και η κοινωνία που τη συγκροτεί, εμφανίζεται πια ως το πιο προνομιακό πεδίο για την εντατικοποίηση και τη διεύρυνση της εκμετάλλευσης σε όλα τα επίπεδα. Από την ικανοποίηση των βασικών υλικών μας αναγκών, τη μετακίνηση, την εργασία, το σχολείο, τις κοινωνικές σχέσεις, τη συμμετοχή στα κοινά και την πολιτιστική έκφραση, μέχρι το παιχνίδι, τη διαχείριση του «ελεύθερου» χρόνου μας, τις στιγμές αναψυχής και γλεντιού, όλοι μας καθημερινά βιώνουμε την εμπορευματοποίηση, την ιδεολογική χειραγώγηση, τον κοινωνικό έλεγχο, την καταστολή και, τελικά, τη χειρότερη έκφανση του καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Στην πόλη μας, όπως και στην ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, και με αποκορύφωμα την περίοδο προετοιμασίας της Αθήνας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, εντάθηκε η προσπάθεια για την εκμετάλλευση και τον έλεγχο κάθε δημόσιου και ελεύθερου χώρου από το κεφάλαιο, αγνοήθηκαν επιδεικτικά ανάγκες και διεκδικήσεις μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού και αντί αυτών υλοποιήθηκαν με χρήματα του εργαζόμενου κόσμου εκτεταμένα τεχνικά έργα, παρεμβάσεις και πολιτικές προς όφελος μιας μειοψηφίας. Το συγκεκριμένο μοντέλο οικονομικής «ανάπτυξης» που επιβάλλεται στοχεύει, εν τέλει, στη δημιουργία μιας «πόλης υπηρεσιών», μιας πλήρως «ελεγχόμενης» πόλης, που λειτουργεί με κριτήρια «ανταποδοτικότητας» απέναντι στους πολίτες-πελάτες της και με όρους «φυλακής» για αυτούς που «δεν χωρούν» σε αυτή.

Η φάση του μοιράσματος της «κληρονομιάς» των Ολυμπιακών Αγώνων βρίσκει σήμερα τους κατοίκους της περιοχής μας στο ρόλο του παθητικού παρατηρητή, μπροστά σε έναν πραγματικό καταιγισμό ανακοινώσεων της κυβέρνησης, κινήσεων εντυπωσιασμού των δήμων, παρασκηνιακών διεργασιών και πιέσεων. Κέντρο βάρους της προσπάθειας μετατροπής της πρωτεύουσας σε ένα μοντέλο πόλης σαν το παραπάνω αποτελεί η εκμετάλλευση του χώρου του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, όπου τελικά μόνο πάρκο πρασίνου δε σκοπεύουν να διαμορφώσουν. Συγχρόνως, ο αποκλεισμός της θάλασσας προωθείται όχι μόνο με τις μαρίνες, τα νυχτερινά κέντρα, τις καφετέριες και την εμπορευματοποίηση των παραλίων, αλλά και με την οριστική παραχώρηση του χώρου, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων του Αγίου Κοσμά, στην εταιρεία Ολυμπιακά Ακίνητα. Μαζί με τους μεγάλους αυτούς χώρους αμφισβητούνται πλέον και πολλοί άλλοι μικρότεροι, αλλά όχι ασήμαντοι, δημόσιοι χώροι που έχουν απαλλοτριωθεί εδώ και πολλά χρόνια και έχουν χαρακτηριστεί ως χώροι πρασίνου, αλλά σήμερα χαρίζονται σε ιδιώτες για να τους «αξιοποιήσουν».

Η σχεδιαζόμενη Περιφερειακή Λεωφόρος και η Σήραγγα Υμηττού αναλαμβάνουν να αποκόψουν την πόλη από το βουνό (όπου αυτό δεν προορίζεται για περιοχή κατοικίας υψηλών εισοδημάτων, πχ. Οικισμός Αίγλης, Πανόραμα Βούλας), συνεχίζοντας την επέκταση της πόλης, ενισχύοντας το ΙΧ και υποβαθμίζοντας το φυσικό περιβάλλον της περιοχής μας. Ένα πολύτιμο φυσικό περιβάλλον, που έχει αμφισβητηθεί εδώ και πολύ καιρό από το κράτος με το «επικίνδυνο» πλέον στρατόπεδο της αεροπορίας, ένα βουνό που φέρει ακόμα τις πληγές του από τα νταμάρια, αυτά που είναι σήμερα γεμάτα παλιοσίδερα και ποιος ξέρει τι άλλο σκέφτονται να αδειάσουν σε αυτά οι κυβερνώντες…

Οι εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, ακόμη, με δύο ΚΥΤ στον Υμηττό (Αργυρούπολη και Ανθέων), μαζί με τις συνεχείς προσπάθειες των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας να φυτέψουν ένα δάσος από κεραίες στις ταράτσες των σπιτιών μας (πάνω από 50 μόνο στη Γλυφάδα!), ολοκληρώνουν το τοπίο της εκμετάλλευσης και του ελέγχου των ιδιωτικών και δημόσιων χώρων της γειτονιάς μας, σπέρνοντας τον καρκίνο σε μας και τα παιδιά μας.

Επιπλέον, μέσω των δήμων προωθείται από το κράτος η συστηματική μεταφορά κοινωνικών υπηρεσιών στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου, ενώ στις δημοτικές υπηρεσίες η σταθερή και μόνιμη δουλειά αποτελεί άπιαστο όνειρο.

Όλα αυτά συμβαίνουν τη στιγμή που η καθημερινότητά μας αστυνομεύεται όλο και περισσότερο με την επιβολή της δημοτικής αστυνομίας και τις κάμερες, που ενώ τοποθετήθηκαν με πρόσχημα την παρακολούθηση της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια των ολυμπιακών αγώνων βρίσκονται ακόμα πάνω από τα κεφάλια μας.

Η μάχη στην περιοχή μας τελικά θα δοθεί πολύ σύντομα και θα είναι αυτή που θα καθορίσει το κατά πόσο όλα τα παραπάνω ζητήματα θα εξελιχθούν προς όφελος των κατοίκων της περιοχής ή των κάθε λογής επιχειρηματικών κύκλων και κερδοσκόπων.

Από την άλλη πλευρά, για να αντισταθεί ο κάτοικος της πόλης σε όλα αυτά που τον καταπνίγουν, φαίνεται να μην του απομένει τίποτα άλλο από το να ψηφίσει κάποιον άλλο να τον αντιπροσωπεύει στο κοινοβούλιο ή στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου του για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, όταν αυτός θα βρίσκεται αποκλεισμένος και ανίσχυρος στο σπίτι του. Για αυτό εμείς φιλοδοξούμε, πέραν των άλλων, να αποτελέσουμε εκείνον το συνδετήριο κρίκο, που όσο θα μεγαλώνει θα γίνεται και αποτελεσματικότερος, προκειμένου να δημιουργηθούν οι απαραίτητοι χώροι συνεύρεσης, διαλόγου και κοινής δράσης των κατοίκων, που με δικές τους πρωτοβουλίες θα ανοίγουν τα ζητήματα που τους απασχολούν και από κοινού θα βρίσκουν τους κατάλληλους τρόπους ανάδειξής τους, αλλά και τις κατάλληλες μορφές αντίστασης. Για αυτό η λύση για μας δε βρίσκεται στην οργάνωση στα κόμματα και τις παρατάξεις του επίσημου πολιτικού κόσμου που διατείνονται ότι «υπερασπίζονται» τα συμφέροντά μας, βάσει δικών τους όμως κριτηρίων και στα πλαίσια των σημερινών θεσμών. Αλλά στη δημιουργία, εδώ και τώρα, συλλογικοτήτων σε επίπεδο γειτονιάς ή πόλης (ή και γενικότερων), που θα λειτουργούν βάσει των αρχών της άμεσης δημοκρατίας και θα βάζουν ικανοποιητικούς υλικούς και πολιτικούς στόχους. Συλλογικότητες ανεξάρτητες, στις οποίες όλοι θα έχουν ισότιμη συμμετοχή, καθώς δεν χωρούν ειδικοί και ιεραρχίες σε ζητήματα πολιτικής έκφρασης, απόφασης και δράσης. Συλλογικότητες που θα καθορίζουν τις απόψεις τους και τη δράση τους στη βάση της ελάχιστης συμφωνίας που σταδιακά θα κατακτούν, που θα αποφασίζουν ομόφωνα, έχοντας συνείδηση της πολυσυλλεκτικότητας και των ορίων των διαφορετικών αντιλήψεων που υπάρχουν σε αυτές, προσπαθώντας παράλληλα να εμβαθύνουν πολιτικά σε ζητήματα θεωρίας και πράξης.

Έτσι, σκοπός μας δεν είναι η οχύρωση της πόλης μας μέσα από μια τοπικιστική λογική, αλλά η αντιμετώπιση των τοπικών προβλημάτων βλέποντας τα μέσα από το συνολικό κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο και σε συντονισμό με κατοίκους άλλων περιοχών που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα και θέλουν να κάνουν κάτι για αυτά.

Το στοίχημα που είναι ανοικτό για όλους μας σήμερα έχει να κάνει, τελικά, με το κατά πόσο απέναντι σε αυτούς που συσκέπτονται, σχεδιάζουν και αποφασίζουν για μας χωρίς εμάς, θα αντιτάξουμε τη δική μας συλλογική και δυναμική παρέμβαση, το δικό μας όραμα για την κοινωνία και την πόλη.

Διεκδικούμε:

• Τον έλεγχο και την αύξηση των δημόσιων χώρων και των χώρων πρασίνου στην περιοχή.
  Αποκατάσταση – προστασία – ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση σε βουνό και θάλασσα.
• Να μην εμπορευματοποιηθεί ο χώρος του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού και της παραλίας.
• Δωρεάν ήπιες και μαζικές μεταφορές – περιορισμός του ΙΧ.
• Κατάργηση της δημοτικής αστυνομίας – να φύγουν οι κάμερες από τους δρόμους της πόλης.

… και πολλά άλλα που θα προκύψουν από επόμενες συζητήσεις στο χώρο της συλλογικότητάς μας